W dzisiejszych czasach często słyszy się o dolegliwościach układu pokarmowego. Zgaga i refluks stały się tak powszechne, że powstają coraz to nowe "lepsze" leki na złagodzenie lub całkowitą eliminację objawów "nadkwasoty". Dlaczego piszemy o nadkwasocie w cudzysłowie?

Nadkwasota czy niedokwasota?

Jak się okazuje, zgaga i refluks w bardzo wielu przypadkach nie są spowodowane nadkwasotą żołądka tylko jego... niedokwaszeniem! Dzieje się tak dlatego, ponieważ wpust żołądka zaciska sie proporcjonalnie do siły kwasu soku żołądkowego. Jeśli zatem środowisko w żołądku nie jest wystarczająco kwaśne to wpust żołądka nie zamyka się do końca i część treści pokarmowej cofa się do przełyku. To, co się wydostaje do góry i tak jest kwaśne i podrażnia przełyk i gardło.  

Niedokwasota żołądka nie jest regułą, ale dzieje się tak u większości osób borykających sie z problemem zgagi i refluksu. 

Jak działa żołądek?

Głównym zadaniem żołądka jest rozbicie żywności na małe cząsteczki, które następnie będą mogły być dalej trawione w jelicie cienkim. "Mielenie" pokarmu w żołądku odbywa się dzięki zawartym w nim sokom, na które składa się między innymi kwas solny oraz pepsynogen aktywujący enzym trawiący białko - pepsynę.

Funkcje żołądka:

1. rozdrobnienie pokarmu
2. trawienie białek

Średni odczyn pH żołądka waha się między 1,5 a 3,5. Jeżeli żołądek będzie miał zbyt wysokie pH (powyżej 3.5 pH) - czyli będzie niedokwaszony - nie wydzieli się pepsyna, która trawi białko. I co się wówczas stanie? Pokarm nie zostanie prawidłowo zmielony. Nierozbite białko przejdzie do dalszych części układu pokarmowego, gdzie już nie będzie miało szans na strawienie. Będzie zalegać w jelitach powodując procesy gnilne oraz przez nieszczelne jelita przedostawać się do krwioobiegu powodując stany zapalne i alergie. Takie nierozłożone białko we krwi będzie bowiem traktowane przez organizm jako wróg i zostaną aktywowane przeciw niemu przeciwciała. 

Rola kwasu solnego w utrzymaniu zdrowia

Kwas solny jest niezwykle ważny do prawidłowego trawienia. Jego brak lub niedobór może być spowodowany niewłaściwą dietą ubogą w dobrej jakości białko zwierzęce (np. żółtka jaj na miękko), nadmiar słodyczy, stres, leki hamujące wydzielanie kwasu solnego. Niedostateczna ilość kwasu solnego nie tylko zaburza trawienie białek, ale także wpływa na niedostateczne wchłanianie substancji odżywczych z pożywienia - witamin i minerałów. Zadaniem kwasu solnego jest także niszczenie bakterii. Jeśli jest on kwaśny, czyli ma poziom pH poniżej 3, to bakterie, które trafiły do żołądka razem z pokarmem, są niszczone i nie są w stanie przeżyć dłużej niż kilkanaście minut. Jeśli jednak żołądek jest niedokwaszony, to sprzyja to przedostawaniu się bakterii do organizmu.

Objawy braku odpowiedniej kwasowości żołądka

• zgaga
• refluks
• wzdęcia
• gazy
• kwaśny posmak w ustach
• alergie
• wysypki
• łuszczyca
• biegunki
• zaparcia
• wychudzenie
• złe wchłanianie
• zakażenia bakteryjne układu pokarmowego
• zakażenia pasożytami

Domowy test na zakwaszony żoładek

Domowy test na to, aby sprawdzić, czy ma się zakwaszony żołądek, polega na wypiciu wody z sodą oczyszczoną. Rano na czczo, gdy poczuje sie głód należy rozpuścić pół łyżeczki sody oczyszczonej w pół szklanki ciepłej wody i wypić. Obserwuje się, czy i kiedy odbije się gazem. Powinno się odbić, ponieważ soda wymiesza się z kwasem solnym uwalnia dwutlenek węgla. Jeśli nie odbije się w ciągu około 60-90 sekund po wypiciu sody to znaczy, że żołądek jest niedokwaszony i ma za słaby kwas! Test wykonuje się jednorazowo. Nie robi się go codziennie. 

Aby test był prawidłowo wykonany należy wypić sodę, gdy poczuje się głód. Niektóre źródła podają, że test należy przeprowadzić od rano po wstanie, na czczo. Jest to błędna informacja, bowiem chodzi tu o zderzenie kwasu żołądkowego z sodą, a od razu po wstaniu żołądek zwyczajnie jeszcze "śpi". U niektórych potrzeba 1-2 godziny, aby zaczęli normalnie funkcjonować i poczuli głód. Jest to oznaka, że kwasy żołądkowe zaczęły się wydzielać i dopiero wtedy należy zrobić test! Jeśli się go wykona za wcześnie to soda zwyczajnie przeleci nie wywołując żadnej reakcji.

Jak zakwasić żołądek?

Żołądek zakwaszamy głównie wtedy, kiedy w teście z sodą wyjdzie, że jest on słabo zakwaszony. 

• Najprostszym sposobem jest wypicie 10-15 min przed posiłkiem ciepłej wody z dodatkiem dobrej jakości octu jabłkowego. Ilość octu jabłkowego jest uzależniona od indywidualnej tolerancji śluzówki na ocet. Jeśli ktoś ma wrażliwe śluzówki to może rozmieszać na początek łyżeczkę (od herbaty) octu w pół szklanki wody. Przy normalnej śluzówce powinna być to jedna łyżka.

• Jeśli nie toleruje się w ogóle octu jabłkowego to można użyć ziół goryczkowych, które pobudzą wydzielanie kwasu solnego. Do takich ziół należą: melisa, drapacz lekarski, bobrek. Bardzo dobrym rozwiązaniem będzie również picie przed posiłkiem naparu z liści papai, która oprócz goryczek zawiera także silny enzym papainę, co dodatkowo wspomoże procesy trawienia.

• Można również zakwasić żołądek poprzez wyciśnięcie soku z połówki cytryny i wycicie go na czczo przed posiłkiem delikatnie rozrabiając go z wodą. Sok z cytryny ma pH ok 2,5, ale nie zawiera substancji drażniących śluzówkę. 

• Jeżeli jednak ktoś źle reaguje na kwas cytrynowy to może zacząć zakwaszać żołądek od przyjmowania kropli żoładkowych. Jes to prosta, sprawdzona i bardzo skuteczna metoda. Trawienie poprawia się do tego stopnia, że znika nieświeży oddech, wywołany gniciem jedzenia w przewodzie pokarmowym.  

• Po około tygodniu stosowania któregoś z wyżej wymienionych sposobów należy ponownie wykonać test z sodą. Jeżeli nic się nie zmiania to nadal należy kontunuować zakwaszanie żołądka. Z czasem żołądek sam zacznie wydzielać odpowiednią ilość kwasu bez dodatkowego zakwaszania. Trzeba to jednak monitorować robiąc co jakiś czas test. 

• Niekiedy jednak zdarza się, że ktoś ma tak mało kwasu albo taką słabą jego jakość, że powyższe metody mogą okazać się niewystarczające. Wówczas proponuje się zakwaszanie żołądka odpowiednimi dawkami preparatu o nazwie Betaina HCL, branego podczas posiłku. Nie bierze się ich przed posiłkiem, by nie doprowadzić do uszkodzenia/wypalenia śluzówki, ponieważ zawierają one kwas solny! Uwaga - nie stosujcie tego na własną ręke! To jest juz niebezpieczna metoda! 

• Oczywistym jest również, że używanie róznego rodzaju ziół i przypraw do przygotowywania posiłków również przyczynia się do lepszego trawienia pokarmów i zwiększania ilości i polepszenia jakości soku żołądkowego. Wystarczy 1-2 gramy przypraw do dania i trawienie może znacząco ulec poprawie.